Drobne urazy i skaleczenia są na stałe wpisane w nasze życie. Wystarczy chwila nieuwagi ze strony naszej lub osób trzecich i w mgnieniu oka może dojść do uderzenia, przytrzaśnięcia, zacięcia, zakłucia, przewrócenia itp. Nie unikniemy powstawania niewielkich ran, więc tym bardziej powinniśmy być dobrze przygotowani do radzenia sobie z nimi. Sprawdź, jak postępować w przypadku skaleczenia, aby jak najszybciej powrócić do pełni sprawności.
Mechaniczne oczyszczenie rany
Jeśli rana jest zanieczyszczona, przed przejściem do dezynfekcji niezbędne jest jej mechaniczne oczyszczenie – np. z piasku czy błota. Usuwanie brudu z okolic skaleczenia nie jest przyjemne, ale stanowi podstawę do dalszego postępowania antyseptycznego. W domu zawsze warto mieć przeznaczoną do tego celu sól fizjologiczną, ale w razie konieczności wystarczy również zwykła woda – mineralna z butelki, przefiltrowana, przegotowana (ale schłodzona) czy nawet po prostu woda z kranu.
Jeśli wypadek zdarzy się w terenie i nie mamy żadnego dostępu do czystej wody a rana niezbędne wymaga przemycia, można zastosować naturalne źródło znajdujące się w okolicy – rzekę czy morze. Użycie wody z natury wiąże się z ryzykiem przedostania się drobnoustrojów do skaleczenia, ale pozostawienie w ranie gleby czy żwiru jest jeszcze bardziej niebezpieczne. Dlatego wybierając się na wycieczkę pieszą czy rowerową, zawsze warto mieć przy sobie butelkę wody, przeznaczonej tak do nawadniania się w trasie, jak i do czyszczenia ewentualnych skaleczeń.
Bezwzględnie nie należy usuwać z rany większych przedmiotów, które w niej utkwiły. Może to doprowadzić do znacznie poważniejszych obrażeń i krwotoku. W przypadku ciała stałego w ranie, niezbędna jest interwencja lekarska, a taką ranę należy w całości zabezpieczyć aż do momentu otrzymania fachowej pomocy.
Do czego służą środki antyseptyczne?
Powszechnie uważa się, że środki antyseptyczne w mgnieniu oka unieszkodliwiają większość szkodliwych drobnoustrojów, które mogłyby przedostać się do naszego organizmu drogą kropelkową czy poprzez wniknięcie do rany. Rzeczywistość nie jest tak idealna – antyseptyki osłabiają działanie bakterii i wirusów, ale nie niszczą ich kompletnie. Część drobnoustrojów wymaga również bardzo zaawansowanych sposobów odkażania i powszechnie stosowany środek antyseptyczny nie wystarczy, by je unieszkodliwić.
Tym niemniej zastosowanie środka antyseptycznego jest najlepszym sposobem na zminimalizowanie ryzyka zakażenia rany. Stosuje się je również na nieuszkodzoną skórę, by usunąć znajdujące się na niej drobnoustroje – np. po powrocie do domu środkami masowej komunikacji czy przed przystąpieniem do wykonywania zabiegu. Wybór skutecznych środków do dezynfekcji skóry i ran znajdziesz na https://mercant.pl/dezynfekcja-skory-i-ran,c88,pl.html.
Warto pamiętać, iż w przypadku głębszego skaleczenia, środka antyseptycznego należy używać przy każdej zmianie opatrunku, nie tylko przy pierwszym odkażaniu skaleczenia.
Woda utleniona, spirytus, jod czy oktenidyna – czym dezynfekować ranę?
Większość drobnych skaleczeń najlepiej jest odkazić preparatem zawierającym oktenidynę. Powszechne przeświadczenie o skuteczności wody utlenionej i spirytusu jest błędne. Woda utleniona charakteryzuje się bardzo niską zdolnością unieszkodliwiania drobnoustrojów chorobotwórczych i powinna być stosowana raczej do wstępnego przemycia rany, niż jako środek antyseptyczny. Z kolei spirytus nie powinien być stosowany na uszkodzoną skórę – można nim zdezynfekować ręce przed udzieleniem komuś pomocy, natomiast polanie nim rany będzie miało efekt drażniący. Dodatkowo alkohol przesusza skaleczenie, które do prawidłowego gojenia potrzebuje umiarkowanie wilgotnego środowiska. Oktenidyna zapewnia te warunki i jest jednocześnie bardzo skuteczna.
Podobnie stosowany niegdyś powszechnie jod nie powinien mieć kontaktu z głębszymi skaleczeniami. Nadaje się natomiast do przemywania drobnych i powierzchownych zadrapań i otarć. Środek ten nie jest obecnie popularny ze względu na duże ryzyko zabrudzenia.
Dezynfekcja po skaleczeniu jest podstawą prawidłowego leczenia rany, jednak nawet przeprowadzona prawidłowo, nie daje stuprocentowej pewności, że gojenie będzie przebiegać prawidłowo. Jeśli więc zauważysz objawy zakażenia w miejscu skaleczenia, takie jak wydzielina o przykrym zapachu, ropa, obrzęk, świeża krew lub nasilający się ból, niezwłocznie skontaktuj się z lekarzem.
