Sprawy spadkowe adwokat, który zajmuje się głównie podobnymi sprawami, ma zazwyczaj opanowane do perfekcji: jak postępować i jak poprowadzić sprawę aby w rezultacie uzyskać najkorzystniejszą wynik. Inaczej wygląda to w przypadku większości z nas, laików, którzy nie do końca potrafią określić jaka jest różnica pomiędzy spadkiem, dziedziczeniem czy testamentem. Nie ma się co dziwić takiemu stanu rzeczy – nie każdy musi być specjalistą w dziedzinie prawa. Sprawa komplikuje się jeszcze bardziej gdy w grę wchodzi pojęcie zachowku. Co to jest? Komu przysługuje? Jak możemy dowiedzieć się że taki zachowek nam się należy?
Czym jest zachowek?
Zdarzają się takie sytuację, gdy relacje z naszymi najbliższymi nie należą do tych najprostszych. Często wieloletni konflikt z najbliższą rodziną lub kompletny brak kontaktu skutkują tym, że nasi najbliżsi nie uwzględniają nas w swoim testamencie. Członek rodziny nie ma obowiązku ustanawiać nas swoim spadkobiercą, jednak prawo w Polsce ubezpiecza najbliższą rodzinę w razie nieuwzględnienia jej w testamencie. W dużym skrócie głównym zadaniem zachowku jest ochrona rodziny zmarłego.
Kto ma prawo do zachowku?
Sprawy spadkowe prawnik, którego główną specjalizacją są właśnie tego typu przypadki, będzie w stanie nam doskonale wyjaśnić co i na jakiej podstawie należy nam się po śmierci osoby z najbliższej rodziny.
Wydawałoby się, że testament powinien rozwiać wszelkie wątpliwości co komu przysługuje w ramach dziedziczenia. Nic bardziej mylnego. W momencie gdy jeden z członków najbliższej rodziny, to jest:
-
dzieci, wnuki
-
współmałżonek
-
rodzice
zostają pominięty w testamencie, może on liczyć na ochronę w postaci zachowku. Inaczej dzieje się gdy osobie nieuwzględnionej w dokumencie nie przysługiwałby spadek na mocy ustawy; wtedy taka osoba nie otrzyma również zachowku.
Na prostym przykładzie można zobrazować działanie zachowku: matka nic nie zapisuje swoim synom w testamencie i cały swój majątek zostawia schronisku dla zwierząt. W takiej sytuacji synowie mają prawo domagać się od spadkobiercy wypłacenia części spadku w postaci zachowku.
Istnieje jednak sytuacja, w której pomimo najbliższej linii pokrewieństwa zachowek nie może być egzekwowany od spadkobiercy ujętego w testamencie przez spadkodawcę. Sytuacja ta następuje gdy osoba z najbliższym stopniem pokrewieństwa w stosunku do zmarłego została wcześniej wydziedziczona. O zachowek nie może również ubiegać się małżonek, z którym spadkodawca żył w orzeczonej przez sąd separacji. Podobnie ma się rzecz w przypadku rozwodu małżonków zasądzonego z winy spadkodawcy w stosunku do drugiego ze współmałżonków.
Jak obliczyć wysokość zachowku?
Kwota przysługująca osobie uprawnionej do otrzymania zachowku jest zależna od tego jaki dana osoba posiada udział ułamkowy, który oblicza się na podstawie tego jaka część spadku należy się osobie dziedziczącej. Na wielkość części spadku wpływa stan zdrowia w jakim znajduje się uprawniony (pobiera świadczenia rentowe), jak również wiek krewnego. Małoletniemu przypadnie większa część aniżeli w przypadku osoby pełnoletniej.
Jak ubiegać się o zachowek?
Gdy chodzi o spadek adwokat jest osobą, do której powinniśmy się niezwłocznie zgłosić. Mecenas z pewnością pomoże nam złożyć pozew do sądu przeciwko spadkobiercy ujętego w testamencie. Musimy się liczyć z tym, że zwrócenie się do organów sądowych może znacznie wydłużyć czas oczekiwania na wyegzekwowanie wyroku gdy sąd przychyli się do pozwu złożonego przez nas przy współpracy z pełnomocnikiem prawnym. Istnieje też drugie rozwiązanie. W sprawie jaką jest dziedziczenie adwokat nie ma obowiązku uczestniczyć – możemy samodzielnie zawrzeć pisemną ugodę.
